sheyga ama arrin aan la qarin karin lana baa bi'inkarin waa dhacdooyinka taariikhiga.Taa markaan idhaahdo,waxaan halkaan ku soo bandhigaya caddeymo oo documentiyo wata ku saabsan muqaalka iyo qaab dhismeedka taariikheed ee Gobolka Shabellada Dhexe ee loo nisbeo qowmiyadda Shiidle.

Haddi taariikh ahaan wax yar dib u noqono,oo tallawo sanadeed gadaal u laabano waxaan ku billobayaa sida tan :-

Nin boqor ahaa ee taariiq weyn ku leh dunida aynu ku noolnahahay xilliyadii billowgii qarniga 19 naad ,una dhashay dalka Talyaniga lana odhanjirray(Prinncipe Luigi Amedeo di Savoia)Duca degli Abbruzzi.

Wuxuu caan ku ahaa(Explorer- Esploratore )meelaha ama goobaha addunka ay ka jiraan dhibaatoyinka iyo abaaraha iyo baahida  famine.

Taariikh markey ahad 1910 wuxuu hashiis la galay,qabaailada shiidle hashiidkaas oo ka turjumay ayagoo wadahal dheer oo in muddo socday oo sanado qaatay ayuu hashiiska sida tan:-

In dhul beered lagu beero qasabka warshadna la dhiso mudada oo hashiiskaa lagu hashiiyay oo (100 sano), mudada markey la dhameyo ee heshiiska, in ay soo wareejiyaan warshadda oo qabaailada Shiidle gacantooda loo geliyo.

Warshadda wuxuu dhismaha dhamaaday taariikh 1919,halka lagu dhisay magaalada Villaggio Duca degli Abbruzzi,ee hadda loo yaqaan Jowhar.

Amiirka oo intii uu noolaa ku dardaarmay haddi aan naf waayo yaan lee qaadi oo dalkeyga hooyo yaan leygu celin ee halkaan ha leygu aaso Jowhar.

Wuxuu dhintay tariiqdu markey aheed 1933.

Xilliyadaas taariiqeed ayey qabaa'ilada shiidle galijireen wadahadal dhaqaale iyo maalgashi markii loo soo qaado tusaale ahaan waa magaalada ugu horeysay ee warshadeed marka loo fiiriyo qaaradda Africa.

Dhinaca kale ee ishtimaaciga iyo bulsho la dhaqanka siyaasadeed waxaan ku soo bandhigeyaa taariikh lama iloowaan oo caddeymaheeda wadata sida:-(SENATORE GIACOMO de MARTINO),ninkaan wuxuu ahaa Guddomiyaha guud ee dowladda talyaaniga u xilsaartay arrimaha Somalia taariikhda 1910/1916.

Markaan  soo qaado tusaale ahaan warbixinnadii qoraaleed (Rapport) ee intii howsha uu ku jiray u gudbiyay dowladda Talyaaniga,midda qaabka dhismeedka degaanada iyo qabaa'ilada dega.Markuu ka hadlayi qabailka Shiidle,laga billawo guud ahaan (TAI TAILEY),ee xilligaas lagu magacaabi jirey oo hadda loo yaqaan Balcad lagu geeyo degaanada ay leeyihiin,degenyihiin Makanne iyo Kaboole,intaa ayuu qoraalkiisa ku gudbiyay in guud ahaan carradaas oo idil in ay tahay dhul Shiidle.

Intaan waa qeyb ka mid ah tusaaloyinka yar ee tariikhda lama inkiraanka ah ayadoo caddeyn mahooda documents la hayo,taas waxey caddey u tahay in bulsho weynta shiidle doorka iyo qeybta ay ku lahaayeen Gobolka oo maanta daah culeys badan la saaray.

Haddaan u gudbo maamulladii tariikhahii u dambeeyay,markaan tusaale u soo qaato AFIS (Amminstrazione Fiduciariya Italo Somalo),qabaa'illada shiidle door weyn ayey ka qaateen howlihii maamulka Gobolka ee AFIS ay  ka waday,waxaa lama ilooban ah ee tariiqdana xuseyso intuu maamulkaas howsha hayay in qabaa'ilka Shiidle doorka ay qaateen maamulka gobolka ay sida saami ah iyo ficil aan ku jirin ayey awood qeybsiga la qeybsatay qabaa'illada deriska la ah ee walaaleed, xilligaas.

Haddaba waxaa is weydiinle xilligii taariikhda fog,iyo qaabkii qabaa'ilka shiidle ee la dhaaqmi jirtay qabaa'illada deriska la ah, lyo qaabka ay xaqa maamulka u kala qaadan jireen, waxaan taariikh lama iloowaan iyo baalka madow gashay in maamuladii aynu soomarnay la soo arkay qaab runtii cadaaladda aad kaga foog dhalisay bulshadii degaanka ee qabaa'illada kale ln ay ku beerto cuqdad  iyo nolol awaaqib xumo,maamulka xaadirka ah wadadii la filayay in uu soo cesho,maamul wadaag cadaaladda ku saleysan,mana dhicin taa,maamul wadaag waxaa loo fasiray in uu hal reer ka taliyo,inta kalena ka soo qaad ma leh.